Izložba „Nemojte nas zaboraviti“ autora kustosa istoričara Branislava Stankovića, nakon premijere u Galeriji SANU u Beogradu 2014. godine, otvorena je u četvrtak u Narodnom muzeju u Šapcu. Kroz radove dva umetnika, akademskog slikara Vase Eškićevića i fotografa Riste Marjanovića, dat je omaž najboljoj generaciji srpskog naroda u poslednja dva veka i prikazani ljudi koji su obeležili Veliki rat. Deo prikazanog materijala po prvi put je štampan zahvaljujući saradnji sa mnogo naših institucija, privatnih kolekcionara i vlasnika materijala koji je izložen. Na izložbi je predstavljen reprezentativan izbor fotografija, uvećanih ili originalnih, od nekoliko hiljada sačuvanih u porodičnoj ostavštini, kontinuirano, počev od Cerske bitke do oslobođenja naše zemlje.
Izložba je do sada lepo prihvaćena od strane publike i stručne javnosti. U Beogradu je za nešto manje od mesec dana videlo preko 20 hiljada posetilaca.
-Izloženo je 59 radova Riste Marjanovića, koji je inače bio Šapčanin, živeo je jedno vreme u Parizu. Na poziv Dragutina Dimitrijevića Apisa došao je u Srbiju i zabeležio kompletan Prvi srpski rat. Ovo je jedna slikovnica Velikog rata za one koji imaju prethodno znanje, da se podsete, dok oni koji ne poznaju taj period istorije mogu mnogo toga da nauče sa fotografija Riste Marjanovića, koji je imao neviđen talenat da se nađe na pravom mestu i u pravom trenutku. Na njegovim fotografijama možete osetiti zapaljeni Šabac, zbegove srpskog naroda, zimu i led planina Albanije, ali i slavu srpske vojske u Novom Sadu i u Beogradu, uopšte, svu slavu i tragediju našeg naroda u teškim vremenima- istakao je autor Branislav Stanković.
Rista Marjanović rođen je u Šapcu 1885. godine. Na poziv srpske vlade na početku Velikog rata vraća se u Srbiju kao zvanični foto- reporter Vrhovne komande srpske vojske. Fotografiše sve značajnije događaje u ratu sve do oslobođenja. Sačuvani negativi i fotografije Riste Marjanovića uz podatke gde su i kada snimljeni su zapravo srpska ilustrovana istorija Velikog rata. Vasa Eškićević, rođen 1867. u Irigu, pomalo je zaboravljeni školovani srpski slikar prvih decenija 20. veka, zvanični slikar Prve srpske armije sa kojom prolazi sve strahote golgote rata crtajući ratne prizore onako kako ih vidi i doživljava.
Izložbu je otvorio predsednik Skupštine grada Šapca Nemanja Pajić, koji je istakao da ona treba da podseti na velika stradanja, na istoriju koja opominje i upozorava, ali i da probudi nadu.
-Meni je drago što je ova izložba otvorena u našem gradu, pogotovo što je autor ove izložbe naš sugrađanin, kao što je i autor ovih slika naš sugrađanin iz ranijeg perioda, Rista Marjanović, koji je poznat i van granica naše zemlje i koji je imao snage da u to vreme napusti svu raskoš i udobnost velikog Pariza i dođe u ovaj naš Mali Pariz, da zajedno sa svojim zemljacima i svojim gradom deli stradanje i breme Prvog svetskog rata, Velikog rata, kada je grad Šabac pretrpeo velika stradanja. Ova izložba nas opominje i upozorava da te ljude ne smemo zaboraviti, ali, što je još važnije, daje nadu da ipak opstajemo, da možemo da živimo sa svim našim komšijama i sugrađanima, svim narodima koji su na ovim prostorima i zajedno težimo prosperitetu i boljitku- podvukao je Pajić.
Katalog izložbe „Nemojte nas zaboraviti“ uvršten je u prvi fond biblioteke Univerziteta Sorbona u Parizu. Izložba će u Šapcu biti otvorena do 25. septembra, nakon čega će biti prikazana u drugim gradovima u Srbiji.
D.Dimitrijević
