U zlatnoj mreži srpskih glumišta

Glumac… je glumac: Zoran Karajić

 „Umetnost je nesiguran poziv koji  nit hrani nit brani onog ko mu se oda“ Ivo Andrić

Svake večeri Zoran Karajić, glumac po izboru i vokaciji, šeta Šapcem najmanje deset a često i 15 kilometara. Protekne u toj šetnji tri-četiri časa, i sem blagotvornog uticaja na zdravlje ova šetnja utiče i na mentalni mir. U februaru ove godine navršilo se pola veka glumačkog staža Zorana Karajića u profesionalnim pozorištima. Rođenog Šapčanina gluma ga je vodila po najznačajnim pozorištima u Srbiji, od Užica, Kruševca, pa do ponovnog povratka u Šabac, 2004. godine. To je bio zlatan period Šabačkog pozorišta. Počev od onog osnovnog zahvata, rekonstrukcije zgrade ove značajane umetničke institicuje, jer je i krov prokišnjavao. Kako kažu: “Grad gradom teatar čini“, a zvanično Šabačko pozorište baštini dugu tradiciju, počev od prve predstave izvedene u Šabačkoj gimnaziji 1840. godine. Osamdesetih i devedesetih  godina prošlog veka Šabačko pozorište imalo je jedan veliki festival, posvećen glumcu, “Svečanosti Ljubiša Jovanović”, ali su tada bila i velika sredstva uložena u festival. Tada je odnos bio devet prema jedan u korist programa pozorišta u odnosu na druge ustanove, kao što su muzej ili biblioteka. To se u vreme kada Karajić dolazi na čelo Šabačkog pozorišta umnogome izmenilo, tako da su sredstva bila gotovo izjednačena. Glumački ansambl našao se pred ozbiljnim izazovima, pre svega repertoaraskim, gde su na programu bile predstave po Šekspiru, Eženu Jonesku, Dušanu Kovačeviću, Nušiću, Steriji… Odlučni iskorak bio je povratak Dušana Kovačevića u Šabac, najpre simpozijumom kao i retrospektivi njegovih kultnih predstava. I onda 2016. dolazi festival ”Pozorišno proleće”, sa najboljim predstavama iz jedne kalendarske godine, a ne po pozorišnoj sezoni. Ono što jer garantovalo kvalitet to je umetnički savet Festivala: Dušan Kovačević, Mira Banjac, Voja Brajović, Nikita Milivojević, Nebojša Bradić… gde je Karajić bio selektor i organizator. Primera radi ovde je za najbolju predstavu 2017. proglašena „Na Drini ćuprija“, po romanu Ive Andrića, u režiji Kokana Mladenovuća, izvedena u hali Ekonomske škole, sa više od hiljadu gledalaca. I šabački teatar imao je kvalitetne predstave: “Kainov ožiljak“, u režiji Juga Radivojevića; “Rubište“ Kokana Mladenovića, tu je i  najdugovečnija Joneskuova “Ćelava pevačica”, a Šespirov “Perikle“ dobio je čak 16 nagrada na domaćim i međunarodnim  festivalima. Pored toga ovde se vodio buran pozorišni život, gde su najmlađi, predškolci, imali svoj festival, a takođe i smotra učeničkih dramskih ostvarenja, i svaka škola imala je pomoć od profesionalnih glumaca. Takođe, u tom zamahu, Karajić je bio glavni i odgovorni urednik časopisa za kulturu “Kod 21“, prvog posle „Provincije“, a prošle su dve decenije od kako se ugasio.

Istina da je za Karajića penzija došla naglo, 2018, i nije bio pripreman za to, ali je u drugim pozorištima nastavio glumačku karijeru. U Narodnom pozorištu u Beogradu zamenio je doajena srpskog glumišta Predraga Ejdusa u kultnoj predstavi “Ivanov“, ali je kasnije ulogu ustupio članu ovog ansambla. S druge strane i dan danas igra u predstavama koje su stubovi srpskih glumišta: u „Rodoljupcima”, „Elektri“, Šekspirovom „Kako vam drago“ u Niškom pozorištu, “Travničkoj hronici“ u režiji Nikite Milivojevića, i „Na Dirni ćuprija“ na novosadskoj sceni, kao i u “Čudu u Šarganu”… Za proteklih godinu dana Karajić je igrao u desetak TV serija, i u jednom filmu, što mu odgovara jer snimanja traju po dva-tri dana. Zbog ovih angažmana praktično je stalno na nekom putu. Prošle godine bio je selektor Festivala “Joakim Vujić“, a povukao se jer glumi u predstavi koja bi mogla da bude u selekciji. Još je u žiriju “Festivala klasike” koji se održava u Sterijinom Vršcu. Ono što ga sve ovo vreme prati, to je čitanje kvalitetnih književnih dela. I to traje gotovo čitav život, jer je književnost temeljna umetnost, a, kako kaže, ponovo čita velikane. Sada sasvim drugačije doživljava, na primer Dostojevsnkog, koga iščitava u kompletu.

Kroz taj glumački život neprestano se družio sa slikarima, gde se: „Ćuteći ispričamo”. I od svakog je dobio neku sliku, a najčešće portret u spomen. Umetnost nije umetnost, a da se ne postavi pitanje slobode, kao jedne ljudske i individualne duhovne vertikale. To osvajanje slobode neprekidno traje.

D.Eraković