Reagovanja: Sačuvajmo Cer – Petar Marković, diplomirani istoričar i član UG „Cerski marš“
Kao član UG „Cerski marš“, organizacije koja je u protekloj deceniji put Cera odvela nekoliko desetina hiljada ljudi, koji su pešačili 35 kilometara da bi se poklonili senima onih koji su nas svojim životima sačuvali te 1914. godine, apsolutno sam protiv ovog istraživanja. Cer za nas, pre svega, ima kulturno- istorijsku vrednost, o čemu nam svedoče brojna arheološka nalazišta (Trojanov grad, Konjuša), spomenici kulture i manastiri (Radovašnica, Čokešina, Petkovica). Pored toga, Cer je poznat i kao poprište velikih bitaka, Čokešinske 1804. i one, mnogo čuvenije, Cerske iz 1914, čijim obeležavanjem se mi kao udruženje i bavimo.
Na prostoru na kome će se vršiti istraživanja za koja je Ministrastvo rudarstva i energetike dalo dozvolu pod brojem 310-02-01568/2020-02 preduzeću PD „RUDAR RNM“ iz Beograda, nalaze se dva spomenika kulture- Trojanov grad, rimsko utvrđenje iz trećeg veka, koje je u procesu zaštite, i Konjuša, vizantijsko utvrđenje datirano na prelazu iz petog u šesti vek, a koje je zaštićeno od 1975. godine.
Hajde sad da pričamo i sa nekog drugog aspekta. Pored razloga kulturno-istorijske prirode, protiv sam i sa nekih drugih stanovišta. Lokalitet Dvorište, tj. prostor na kome će se vršiti istraživanje, a koji obuhvata nekih 35- 40 hektara, prekriven je gustom hrastovom, grabovom i bukovom šumom. Zamislite ekološku katastrofu koja će nastati sečom tolikog broja stabala. Inače, Cer je 2000. godine prepoznat kao vredna evropska prirodna baština u sedištu međunarodne organizacije „BirdLife“ u Kembridžu kao IBA područje (značajno područje za ptice), a to je i potvrđeno 2009. godine. Ali, taj predeo još uvek nije stavljen pod zaštitu na nacionalnom nivou. Aktuelnim prostornim planom Republike Srbije predviđeno je da se Cer zaštiti kao novo prirodno dobro najkasnije do 2020. godine, međutim, to nije urađeno. Nadležne institucije čak nisu ni počele sa realizacijom tog programa.
Dovoljno je da ste iole nešto pročitali o Ceru i biće vam jasno da tamo granita ima i da na mestu na kome se planiraju istraživanja počinje granitna podloga Cera. Ovaj kamenolom u potpunosti bi uništio biljni i životinjski svet, onemogućio dalje bavljenje poljoprivredom, a posledice po živote i zdravlje ljudi okolnih sela, pa možda i samog Šapca, bile bi nesagledive.
Da su naši preci, 1914. predali Cer, istorija bi verovatno krenula drugačijim tokom. Nemojmo ga ni mi predati danas, na nama je.
