Školske 1951/52 godine bio sam učenik osmog razreda Šabačke gimnazije. Za vreme letnjeg školskog raspusta, na Jadranskom moru u bokokotorskom zalivu u mestu Prčanj, gde su letovali učenici šabačkih škola. Vaspitači koji su vodili decu – učenike na letovanje i brinuli o njima 21 dan, koliko je trajala tada jedna smena, bili su odabrani, poznati i priznati prosvetni radnici, učitelji: Đorđe Stefanović „Kokan“ i Mirko Spajić „Ciga“. Ja sam tada bio jedan od učenika koji su letovali u Prčnju. I ako sam tada bio mlad njima vaspitačima, Đorđu Stefanoviću „Kokanu“ i Mirku Spajiću „Cigi“ mnogo sam pomagao, a takođe i drugim vaspitačima. Posebno vodio sam računa kada su učenici, grupno iz letovališta odlazili na kupanje. Bilo je učenika koji nisu znali da plivaju. Ja sam veliki broj učenika iz šabačkih škola naučio da plivaju. To letovanje na Jadranskom moru u bokokotroskom zalivu u mestu Prčanj bilo je moje prvo letovanje. Posle mog prvog letovanja na Jadranskom moru u mestu Prčanj u Boki Kotorskoj i posle napuštanja geografije na Prirodno-matematičkom fakultetu u Beogradu i kratkog radnog odnosa od 7 meseci i 27 dana u fabrici konzervi „Šapčanka“ sam polagao prijemni ispit u Beogradu na „DIFU“ u Deligradskoj ulici i uspešno sam položio. Kada su pojedini prosvetni radnici Šapca uticajni na gradsku upravu opštine Šabac čuli da sam položio prijemni ispit, gradska uprava mi je obezbedila stipendiju za vreme studija. Juna meseca 1957. godine završio sam moje školovanje u Beogradu. Vratio sam se u Šabac. Po dolasku u Šabac, Centar za dečju zaštitu Šapca aganžovao me je da od prvog jula 1957. godine do prvog septembra meseca obavljam dužnost sportskog referenta i učitelja plivanja u šabačkom letovalištu na Jadranskom moru u mestu Crikvenici u objektu vili „Zelen Gaj“ koju je od mora razdvajalo samo put koji nije bio prometan. Plaža u Crikvenici gde su se kupali učenici šabačkih osnovih i srednjih škola, zvala se plaža „Crni Molo“, udaljenina od vile „Zelen Gaj“ samo 10 metara. Na plaži „Crni Molo“ od obale prema pučini mora izgrađen je veliki kej – molo dužine 50 metara i širine 5 metara. Taj betonski kej Šapčani, učenici koji su letovali u Crikvenici koristili su svakodnevno pre doručka, da obave jutarnju fiskulturu. A svako prepodne i popodne učenici koji su letovali, kada su bili na kupanju koristili su kej – molo za sunčanje i igranje šaha. Sa leve strane keja koji je ulazio u more, ja sam te 1957. godine uz odobrenje uprave letovališta napravio prvo vaterpolo igralište. Odlazim u Rijeku i kupujem vaterpolo kape za dve ekipe crvene i plave, da bi se učenici igrali vaterpolo svaki dan između sebe. Pored učenika koji su letovali u Crikvenici i igrali vaterpolo, vrlo često sa nama i igrao utakmice poznati jugoslovenski šahovski velemajstor Svetozar Gligorić „Gliga“. Sa desne strane mola – keja bilo je mesto za motrone čamce, jedrilice i veće ribarske brodove. Svi od tih vlasnika u tom prostoru imalo je određeno mesto – bovu sidrište. Još iz vremena Kraljevine Jugoslavije Crikvenica je bila jedna od najboljih i najpoznatijih jugoslovenskih, evropskih i svetskih letovališta. U Crikvenici u to vreme mogli su da letuju ljudi porodice „dubokog džepa“. Crikvenicu su poredili sa najpoznatijim francuskim letovalištima na Azurnoj obali Kanom i drugim mestima. Crikvenica koja se nalazila u blizini Rijeke, kvarnerske rivijere i poznatog mesta Opatije u to vreme Crikvenica je bila prestižno letovalište. Crikvenica je imala nekoliko ekskluzivnih hotela: „Terapija“, „Mira Mare“ i „Esplanada“ koji u vreme turističke sezone, gosti u hotelima bili su turisti iz evropskih zemalja: tada Zapadne Nemačke, Austrije i Italije. Hotel „Terapija“ izgrađen još u vreme Austrougarske monarhije, a za turiste imao je veliki broj sadržaja od fitnesa, sauna, kozmetičkih salona za masažu. Svaki dan u večernjim časovima održavani su koncerti i igranke, sećam se tada jugoslovenskih estradnih zvezda Ive Robića i Tereze Kesovije. Nekoliko godina dok sam letovao u Crikvenici bili su aganžovani da zabavaljaju goste koji su letovali u hotelu „Terapija“. Za druge turiste koji su letovali u Crikvenici u drugim hotelima i letovalištima ulaz u hotel „Terapija“ svako veče kada su održavani koncerti i igranke za sve goste ulaz je bio slobodan. Nekoliko godina upravnik letovališta u Crikvenici bio je Šapčanin Dušan Nikolić, koji je sa porodicom stanovao u Šapcu u Karađorđevoj ulici. Inače u vreme kada je šabački bokserski klub bio poznat kao jedan od najboljih jugoslovenskih klubova Dušan Nikolić bio je predsednik kluba. U to vreme, klub je na ligaškim prvenstvima Jugoslavije i na pojedinačnim prvenstvima bokseri kluba osvajali su prva mesta i postajali državni prvaci. U to vreme prostorije kluba i sala za održavanje treninga nalazile su se na Trkalištu ispod velelepne tribine u prizemnim prostorijama. Tribine su napravljene u vreme Kraljevine Jugoslavije jer Trkalište je bilo prvi šabački hipodrom gde su se održavale prve konjske trke kada su održavani trkački dani na šabačkom prvom hipodromu. Na Trkalištu posetilaca -gledalaca bio je veliki broj. Pored Šapčana bio je veliki broj ljudi iz Mačve, Posavotamnave i Pocerine. Sećam se najbolji odgajivači konja bili su Mačvani, a najveći broj odgajivača konja bile su porodice iz Štitara. Kada sam ja bio učenik gimnazije i gledao na Trkalištu svaku trku sećam se da je najbolje konje imao Joviša Berić iz sela Maova. Njegovi konji bili su: Alžir i Bengazija, a jedan od najboljih džokeja u to vreme bio je Ličanin iz Maova. Prostorije ispod tribina na Trkalištu pored šabačkog bokserskog kluba nalazile su se i prostorije ekonomat svlačionice 50-tih godina 20-tog veka, šabačkog fudbalskog kluba F.K. „Trgovački“. Na Trkalištu je bio urađen po propisima travnati fudbalski teren. Na fudbalskom terenu na Trkalištu igrane su zvanične, prijateljske i prvenstvene utakmice. Pored F.K. „Trgovačkog“ na fudbalskom terenu fudbalske utakmice igrali su i drugi šabačke fudbalski klubovi. Pre nego što je počela izgradnja stambenih zgrada na Trkalištu srušena je velelepna tribina istorijski spomenik iz vremena Kraljevine Jugoslavije. Tribina nikome nije smetala, a da je ostala i sada ne bi smetala jer je i sada Trkalište prostrano! Šabac su rušili oni koji nisu Šapčani. U strogom centru Šapca, od centra Šapca, od hotela „Zeleni Venac“ koji je nezakonito otuđen iako je legat, a otuđili su ga šabački političari koji su od hotela „Zeleni Venac“, Karađorđeve ulice pa sve do sada zgrade Opštinskog suda porušili stari Šabac, porodične kuće priznatih i poznatih Šapčana koji su ovekovečili Šabac. Porušene su porodične kuće: Ilije Popovića „Spirinovca“ predsednika opštine Šabac i bio je ban Drinske banovine, Kaje Savića, profesora matematike i kuća i apoteka poznatog farmaceuta Laze Lazića, Sala i Bose Škulića roditelja Mare Škulić arhitekte i sina Brane novinara i Branine supruge Polke kao i Braninog i Polkinog sina Lola. Dugo godina, Polka je bila jedna od najboljih službenika Pošte. Porodična kuća Sala i Bose Škulić pored ostalih kuća navednih u ovom zapisu imala je veliko uređeno dvorište od raznog cveća, voća i ukrasnog drveća. Dvorište je izgledalo kao mala botanička bašta. Brana Škulić bio je jedan od najpozantijih šabačkih novinara. Brana lep, naočit, markantan, pametan, lepo ga je videti, sresti i popričati sa njim. Brana je bio jedan od najboljih šabačkih novinara, šabačkog novinarstva svrstvanog sa Majurcem – Šapčaninom Raćom Marković, Jovom Ivanković „Kursulom“, Stevom Stanić, Momčilom Bošković, Branom Perić, Draganom Ivanović, Gocom Manjenčić i Žanom Vojinović. Steva Stanić iz sela Tabanović centarfor šabačke „Mačve“, kada je FK „Mačva“ 50-tih godina 20-tog veka i ranije od osnivanja 1919. godine postizala najbolje rezultate navedene novinare, Šabac smeo nikada da zaboravi, ali nažalost svi su zaboravljeni. Od mene ovaj zapis ostaće za sva vremena uspomena njihovima potomcima, rodbini, Šapčanima koji su ih dobro poznavali, ostaće u mojoj drugoj knjizi „Šabačke priče“. Pored kuća koje su porušene u Karađorđevoj ulici, porušene su radnje: poslastičarnica Hasana, časovničarska radnja sajdžije Ilije Druljina, frizerska radnja Pavla Petrovića „Paćeta“ i pekarska radnja Žunića koja je bila poznata Šapčanima iz vremena Kraljevine Jugoslavije. Sve ove navedene kuće i radnje, kuće starog Šapca kao i Jevremov konak porušili su političari – diletanti da bi se izgradio hotel „Sloboda“. Tada Benska bara bila je prazan prostor.
NASTAVIĆE SE_
Pavle Pavlović-Paja „Labud“
