Pisma čitalaca
Dakle, Srbijom „putuje“ Nikolaj Velimirović kao i početkom devedesetih godina prošlog veka kada je Miloševićev režim odlučio da među Srbima raspali nacionalizam i motiviše ih za prekrajanje Jugoslavije i stvaranje Velike Srbije. Za tu prigodu, posmrtni ostaci Velimirovića preneti su u Srbiju 1991. godine iz Libertvila (Ilinoj, SAD) u manastir Lelić kod Valjeva (pre njega, Srbijom je „putovao“ Knez Lazar 1988. godine). Stigao je Velimirović među sluđeni srpski narod koji je trebalo u kratkom vremenu „presvući“ iz komunističkog u nacionalističko odelo, i uspelo je: Srbi „napaljeni“ na nacionalizam započeli su udarnički prekrajati Jugu. I nakon više od trideset godina, Nikolaj je „otkopan“ i kroz Beograd „predvodi“ gradsku litiju koja nosi i molitvu za duše nevine dece i omladine pobijene u dva masakra. Pa ima li većeg paradoksa od toga da Velimirović i mit o njemu – makar i simbolički – bude na neku dobrobit ovom društvu u tragičnim događajima koji su nas zadesili! Nikolaj Velimirović, osvedočeni antisemita, ideolog i pristalica nacističkog pokreta „Zbor“ Dimitrija Ljotića, vladika Srpske pravoslavne crkve kog je 1935. godine odlikovao Adolf Hitler (Velimirović mu nije ostao dužan – u svojim govorima ga je veličao i upoređivao sa Svetim Savom!). I takav Nikolaj treba da bude svetionik i obrazac građanima Srbije u ovim teškim danima- vožen na lafetu uz koji koračaju golobradi vojni i policijski pitomci države Srbije!
Pa dragi moji, zaslužuju li ta nevina bića da antiheroji ovoga naroda i društva, makar i simbolički, budu deo koreografije koja poziva na žaljenje i oprost u „znaku reči Svetog vladike Nikolaja„ kako to kaže kontroverzni Porfirije Perić. Zato sebi i postavljam pitanje, šta je trebao da proizvede čin izlaganja Velimirovićevih posmrtnih ostataka na čelu pravoslavne litije u kojoj se moli za duše nastradale dece. Jer, sve ono što simboliše mladost i nevinost u životima žrtava: radost, igra, detinjstvo, ljubav, sloboda – nije baš u saglasju sa opasnim mislima „presvetlog“ Velimirovića! On u Besedama kroz tamnički prozor, kaže: “Sva moderna gesla evropska sastavili su Židi (Jevreji) koji su Hrista raspeli: i demokratiju, i štrajkove, i socijalizam, i ateizam, i versku toleranciju, i pacifizam, i sveopštu revoluciju, i kapitalizam, i komunizam. Sve su to izumi Židova, odnosno oca njihovog, đavola. “Dakle, sloboda, jednakost, borba za socijalnu pravdu, verske slobode, protivljenje ratovima – sve je to po Velimiroviću đavolska tvorevina! I da onda kroz slobodarski Beograd litijamo iza kovčega osvedočenog negatora društvenog napretka i humanizma! Ali, nije Velimirović sve negirao: nije negirao fašizam svog prijatelja Dimitrija Ljotića, vođe i ideologa fašističkog „Zbora“ čiji su pripadnici zajedno sa nemačkim vojnicima 1941. godine učestvovali u streljanju đaka i antifašista u Kragujevcu! Brojne su Velimirovićeve misaone bravure kojima je pokazivao netrpeljivost, ksenofobiju i posebno antisemitizam.
Dakle, opet isti znaci kleronacionalističke truleži i revizionizma: litijanje, kuknjava o zaveri protiv „svetosavske Srbije“ – i sve to u okviru verske slave evropske metropole i molitve za ubijene u dva masakra! Opskurni beogradski defile – stilizovan uniformisanim pitomcima vojske i policije, upotpunjen kovčegom sa posmrtnim ostacima Nikolaja Velimirovića – davao je sablasnu sliku onima koji veruju u proklamovanu sekularnost ovog društva. Izgledao je kao podlo osmišljena koreografija kreatora anti-modernosti, anti-života, anti-radosti, anti-estetike, crkvenog anti-humanizma: bila je to koreografija bezizlaza i truleži. Ne zbog toga što je Velimirović bio i „fizički“ prisutan, već zbog toga što je ovaj događaj svedočanstvo da je ono što je vladika zagovarao duhovno i ideološki – totalitarni svetosavski nacionalizam, antimodernost i provincijska kultura- neupitno živo i da oblikuje našu stvarnost.
Možda je u prvoj polovini prošlog veka mogla biti opravdana polemika u srpskom društvu, da li je Velimirović jedan od najvećih duhovnika srpskog pravoslavlja posle Save Nemanjića, ili je misleći sveštenik koji je ideološko-politički zastranio u kleronacionalističku filosofiju koja je duboko utkana u društvena zbivanja tridesetih i četrdesetih godina prošlog veka. Međutim, nakon posledica koje su nastupile iz takvog ideološko-filosofskog delovanja, Nikolaj Velimirović mora ostati prokazani kleronacionalista čija duhovnost ne nadilazi pogubnost njegovih svetonazora.
Zato insistiram da se Velimirović trajno pokopa: iz etičkih i higijenskih razloga! Nema potrebe da ga pokazujemo i veličamo, ovom društvu je dosta trulih i propalih ideja i ideologa. Jer, Velimirović je pored humanističkih poruka u okviru pravoslavne dogme, bio i ideolog nesreće, osvete, isključivosti. Ako se Srbija ponovo mobiliše za nove nesreće, onda nema boljeg načina: otkopajmo i slavimo i druge ideologe propasti. Neka se „pripremi“ Milošević!
No, vidim da se litija i kroz naš slobodarski Šabac. U gradskoj litiji udruženo koračaju popovi, vlast, građani i zloupotrebljeni učenici šabačkih osnovnih i srednjih škola. Nemam ništa protiv litije, ali imam protiv izvođenja đaka iz škola da bi učestvovali u produbljivanju klerikalizacije ovoga društva, i verujem da bi Velimirović bio zadovoljan vašom koreografijom! Ipak, pokopajte Nikolaja Velimirovića i ostavite na miru naš svet slobode. Vaši crkveni posedi neverovatno su prostrani i u njima ima mesta za svu vašu religijsku koreografiju i ornamentiku. Nama ostavite naše ulice, trgove, javne ustanove, škole (Gimnaziju šabačku, obavezno i pod hitno, čak i da plaćate zakup školske sale) – da u njima „ispovedamo“ svoju „religiju“ slobode, a posebno da vaspitavamo i obrazujemo decu prema načelima zdravog razuma koje je već usvojila ova država.
U Šapcu, o8.06.2023.
Autor poznat Redakciji